Barentsburg

Barentsburg ligt in Grønfjorden, een indrukwekkende fjord ten westen van het grotere Isfjorden op Spitsbergen. Een plek die je misschien niet meteen op de kaart zou zetten, maar die je bijblijft zodra je er bent. Het is een unieke Russische nederzetting, maar dan eentje met een uniek karakter. Denk Sovjetarchitectuur in een arctisch decor, verhalen over mijnwerkers, ontdekkingsreizigers en een gemeenschap die hier al decennia standhoudt. Ver van alles, maar met een rijke geschiedenis die overal voelbaar is.

De geschiedenis van Barentsburg

De naam Barentsburg dook voor het eerst op in 1920. Het was het Nederlandse bedrijf N.V. Nederlandsche Spitsbergen Compagnie dat de plek kocht en vernoemde naar zeevaarder Willem Barentsz: de man die in 1596 het noordwesten van Spitsbergen ontdekte tijdens een van zijn beroemde poolexpedities.
Lang bleef het Nederlandse avontuur niet duren. In 1932 ging Barentsburg over in Russische handen, toen het Sovjet-staatsbedrijf Arktikugol het overnam. Sindsdien wordt het onderhouden door Trust Arktikugol, het Russische staatsbedrijf dat er nog steeds de dienst uitmaakt.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg de stad het zwaar te verduren. Veel werd verwoest. Wat je vandaag de dag ziet, zijn dus grotendeels nieuwere gebouwen. Ondanks de vernieuwing heeft Barentsburg nog steeds een merkbare historische sfeer. Zelfs na de val van de Sovjet-Unie staat de buste van Lenin nog steeds trots uitkijkend over het stadscentrum en de Grønfjorden.

Wat te doen in Barentsburg?

Barentsburg biedt een unieke kans om Russische cultuur midden in Spitsbergen écht te ervaren. Hier draait alles nog op eigen kracht: een eigen kolencentrale, ziekenhuis, school, kleuterschool, hotel én sport- en culturele voorzieningen. Het is een volledige gemeenschap in het ijs. Je wandelt langs gebouwen in typische Sovjetstijl, leest borden in het Cyrillisch en je hoort het Russische accent in stemmen op straat. Het voelt alsof je ineens niet meer in Noorwegen bent.

En dat wetenschappelijk werk dat hier gebeurt? De onderzoeksfaciliteit verbonden aan het Kola Science Centre ontvangt jaarlijks tientallen wetenschappers die onderzoeken op het gebied van geofysica, biologie en polaire techniek. Ook in de donkere maanden blijft een klein team werken. Je zult ook het Russische consulaat?generaal tegenkomen, één van slechts twee in heel Noorwegen, gevestigd in Barentsburg zelf. Geen toeristen-stoplicht, maar diplomatieke aanwezigheid in een echt dorp.

Met zo’n 300–400 mensen die er permanent wonen (en bijna allemaal Russisch zijn), is Barentsburg de enige actieve Russische nederzetting op Svalbard. Geen drukte, geen toerisme, wél een plek met karakter en eigen ritme.

Hoe kom je in Barentsburg?

Hoe je Barentsburg bereikt? Dat hangt helemaal af van het seizoen en van wat het weer toelaat. Je hebt drie manieren om naar Barentsburg te reizen: per boot, per sneeuwscooter of, voor de echte avonturiers, te voet. In de zomer, van ongeveer maart tot en met oktober, is de boot de meest gebruikte en comfortabele manier om er te komen. Meestal vertrek je vanuit Longyearbyen en vaar je via Isfjorden en Grønfjorden naar de kleine haven van Barentsburg. Onderweg heb je kans op het spotten van walvissen, zeevogels en adembenemende gletsjers.

In de winter zijn de omstandigheden totaal anders. Zodra het pakijs dik genoeg is, van januari tot en met mei, kun je per sneeuwscooter naar Barentsburg rijden. Het is een spectaculaire rit over bevroren fjorden en besneeuwde valleien, en alleen mogelijk onder begeleiding van een ervaren gids. De route duurt meestal 4 tot 6 uur, afhankelijk van het weer en de stops onderweg.

Wie op zoek is naar het ultieme avontuur, kan ervoor kiezen om de afstand van Longyearbyen naar Barentsburg te voet af te leggen. Een stevige tocht door het ruige, arctische landschap. Deze hike vraagt om een goede conditie, geschikte uitrusting én een professionele gids, want het terrein is onvoorspelbaar en ijsberen kunnen zich in de regio ophouden.

Welke route je ook kiest: het is belangrijk om te weten dat Barentsburg niet via een weg verbonden is met de rest van Spitsbergen. Alle toegang verloopt via de natuur. Ik help je graag met het vinden van een betrouwbare gids of excursieorganisatie die past bij jouw wensen en ervaring. Neem gerust contact op om de mogelijkheden te bespreken als je een bezoek aan Barentsburg wilt plannen. Het avontuur begint al bij de reis ernaartoe.

Hotel Barentsburg

Hotel Barentsburg voelt als een warme deken in de kou. Hier draait alles om Russische gastvrijheid — en dat merk je tot in de kleinste details. Denk aan mokken met gravures, een stukje lokale chocolade op je nachtkastje en handdoeken die zó netjes gevouwen zijn dat je ze bijna niet durft aan te raken.

De receptie? Die is 24/7 bemand. Of je nu laat aankomt, iets wilt regelen of gewoon een praatje wilt maken: er is altijd iemand wakker. Het hotel telt 46 kamers, waaronder 5 familiekamers/suites en 41 twin of double rooms. Ruim, netjes en met een vleugje Russische flair.

Op de eerste verdieping vind je alles wat je nodig hebt om bij te komen na een dag in de kou: een gezellige bar, een goed restaurant, een sauna waar je je vingers weer tot leven voelt komen, en zelfs een vergaderruimte voor wie werk en avontuur wil combineren. De wifi is trouwens gewoon goed. Zelfs hier, in het hoge noorden, kun je prima verbonden blijven.

Hostel Pomor

Zoek je een betaalbare slaapplek op Spitsbergen zonder in te leveren op comfort? Dan zit je goed in het hostel van Barentsburg. Hier krijg je de beste prijs-kwaliteitverhouding van het eiland, met een warme sfeer en alles wat je nodig hebt binnen handbereik.

Het hostel telt 30 kamers, verdeeld over TWIN- en TRIPLE-varianten . In totaal goed voor 78 slaapplaatsen. Ideaal dus voor solo-reizigers, vriendengroepen of families. Op elke verdieping vind je een gedeelde keuken, vier toiletten en vier douches. Alles is simpel maar schoon, en precies zoals je het wilt op een plek waar de kou buiten heerst.

Brouwerij & Restaurant Krasniy Medved

In het hart van Barentsburg vind je iets onverwachts: een brouwerij. Geen hippe microbrewery met industriële lampen en zelfbedieningskranen, maar een authentieke plek waar Russisch vakmanschap en Spitsbergse nuchterheid samenkomen. Krasniy Medved (de Rode Beer) was in 2012 de allereerste brouwerij op Svalbard. Pas drie jaar later volgde de tweede, in Longyearbyen.

Dat ze hier überhaupt mochten brouwen, was al bijzonder. Sinds 1928 geldt op Spitsbergen namelijk een zogenoemde droogleggingswet. Die beperkt hoeveel alcohol je per persoon mag kopen. Tot 2014 mochten ze zelfs geen alcohol produceren boven de 2,5%. Het eerste bier van Krasniy Medved? Een lichte variant, nét onder die grens. Niet ideaal voor liefhebbers van stevig bier, maar wél historisch.

Toen de wet werd aangepast, kon de brouwerij echt los. Tegenwoordig brouwen ze volledig in eigen huis: van mout malen tot vergisten en rijpen. Ze gebruiken Belgische apparatuur (CoEnCo), gist van hoge gisting, mout van Castle Malting en gletsjerwater uit het nabijgelegen Stemme-meer. Je proeft het verschil. Robuust, vol, soms verrassend zacht. Bier dat niet zomaar door je keel glijdt, maar even blijft hangen. Net als de plek waar het vandaan komt.

Behalve brouwen, tappen ze ook. In de bijbehorende bar kun je verschillende bieren proeven tussen de lokale bevolking, toeristen en soms een verdwaalde wetenschapper. Het is er warm, eerlijk en typisch Barentsburg.

Restaurant Rijpsburg

Restaurant Rijpsburg is veel meer dan een plek om te eten. Het brengt een eerbetoon aan de nagedachtenis van de poolhelden en herdenkt de rijke geschiedenis van Spitsbergen. De naam verwijst naar de eerste Nederlandse kolen­nederzetting op het eiland en de smaakervaring weerspiegelt die rijke erfenis.

De geschiedenis van Rijpsburg
Wie in Restaurant Rijpsburg dineert, zit letterlijk en figuurlijk op historische grond. De naam verwijst namelijk naar een vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis op Spitsbergen.

In 1920 werd op het schiereiland Bohemanneset, aan de noordkust van het Isfjorden, de allereerste Nederlandse mijnbouwnederzetting op Spitsbergen gesticht. De oprichter was de N.V. Nederlandsche Spitsbergen Compagnie, een Amsterdams bedrijf dat zich richtte op de winning van steenkool. Zij noemden de nederzetting Rijpsburg, als eerbetoon aan Jan Cornelisz Rijp: de kapitein die in 1596 samen met Willem Barentsz op expeditie ging en het noordelijke deel van Spitsbergen ontdekte.
Rijpsburg was vanaf het begin operationeel. De eerste bouwwerken stonden er al snel, en de kolenwinning kwam snel op gang. Maar er bleek al gauw een groot praktisch probleem: de zee bij Bohemanneset was te ondiep om kolen efficiënt te verschepen. Schepen konden er nauwelijks aanleggen. Daardoor werd binnen korte tijd besloten de nederzetting te verplaatsen naar de kust van Grønfjorden, waar de natuurlijke omstandigheden gunstiger waren. Die plek groeide uiteindelijk uit tot het huidige Barentsburg.

In 1931 werd Rijpsburg officieel verkocht aan de Sovjet-staatstrust Arktikugol. Die nam niet alleen de rechten over, maar ook de bouwwerken. Een groot deel van de basisinfrastructuur werd afgebroken en verplaatst naar Barentsburg. Rijpsburg raakte langzaam in de vergetelheid, en de oorspronkelijke locatie op Bohemanneset veranderde weer in een stil, verlaten stuk land.

Toch bleef niet alles verloren. In 2011 werd de naam Rijpsburg opnieuw onder de aandacht gebracht. Onder andere door het restaurant in Barentsburg dat deze historische naam draagt. Op Bohemanneset zelf staat ook nog altijd een bijzonder houten huis. Het is gebouwd rond 1900 door de Noorse jager en pionier Søren Zachariassen, die als een van de eersten steenkool ontdekte in dit gebied. Tot op de dag van vandaag is Bohemanneset, samen met vier andere percelen op Spitsbergen, nog steeds officieel eigendom van de Russische staatsmijnbouwmaatschappij Trust Arktikugol.

Rijpsburg mag dan als nederzetting verdwenen zijn, de naam leeft voort: op de menukaart, in de muren en in het verhaal dat je meeneemt naar huis.

Traditie 78° Noord

78° BREEDTEGRAAD – De Pooltraditie van Barentsburg
In de oude Sovjettraditie namen poolreizigers, matrozen van de Noordelijke Vloot en bemanningen van civiele schepen vaak een stevige slok om de geest scherp te houden. Geen wijntje bij het haardvuur, maar pure alcohol van 96%. Bedoeld om te overleven, niet om te genieten. Daarom werd die meestal verdund met water, vaak tot zo’n 40%.

De Alcohol Traditie van het Noordpoolgebied
Maar in het Noordpoolgebied ontstond er een bijzondere gewoonte: je verdunt tot je breedtegraad. Op de poolcirkel? Dan drink je ‘m op 66–67%. In Moermansk? 69%.
En in Barentsburg? Juist: op 78° noorderbreedte.

Daarom schenken ze hier een shotje in van 78% alcohol. Geen grap, gewoon een krachtig eerbetoon aan de oude pooltraditie. Alleen voor doorgewinterde poolmannen en -vrouwen. Drink het in één teug, hap er iets zouts of vets bij en kijk daarna maar even rustig om je heen. De barman neemt in elk geval geen verantwoordelijkheid voor wat er daarna gebeurt…

Durf jij het aan?
Bestel het onder de naam “CU Tomorrow” en proef het hoge noorden zoals ze dat vroeger deden.

Hiken in de omgeving van Barentsburg

Maak een paar stappen buiten Barentsburg en de wereld verandert. Geen straatgeluid, geen verkeer, alleen ruige bergen, open vlaktes en frisse arctische lucht. De natuur begint hier letterlijk aan de rand van de stoep.

Of je nu zin hebt in een rustige wandeling langs de fjord of liever een avontuurlijke klim maakt, het landschap rondom Barentsburg laat zich makkelijk verkennen. Je komt al snel oog in oog te staan met het échte Spitsbergen: mos, steen, stilte. En met een beetje geluk een rendier of poolvos op afstand. Vergeet je camera niet. Want dit licht, deze kleuren, die leegte? Die krijg je nergens anders cadeau.

Let wel op: de natuur is hier prachtig, maar ook onvoorspelbaar. Het is niet toegestaan om zonder gids het nederzettingsgebied te verlaten. Niet alleen vanwege wilde dieren (ja, ijsberen), maar ook vanwege veiligheid en oriëntatie. De regels zijn er om jou te beschermen en de natuur.

Huskytochten Barentsburg

Aan de oevers van de Grønfjorden, met de imposante Esmark-gletsjer als achtergrond, ligt een van de meest bijzondere huskykennels ter wereld: de kennel van Barentsburg. Wat begon als een kleinschalig project, groeide al snel uit tot iets unieks. De oprichters ontdekten dat er verrassend veel verschillende Noordelijke sledehondenrassen bestaan. Dat inzicht leidde tot de oprichting van een speciale kennel, waar je vandaag de dag alle Arctische sledehondenrassen kunt zien, vergelijken en leren kennen. Nniet alleen qua uiterlijk, maar ook in karakter en werkkwaliteiten.

Inmiddels leven hier zo’n 80 honden, verdeeld over acht verschillende rassen. Ze blaffen, rusten, trekken karren of sleeën, en tonen ieder op hun eigen manier waar ze voor gemaakt zijn. Een bezoek aan deze kennel is niet zomaar een uitje, maar een ontmoeting met de dieren die al eeuwenlang onmisbaar zijn in het Arctisch bestaan. Een ervaring die je echt niet wilt missen.

Bezoek kolenmijn Barentsburg

Barentsburg heeft iets unieks: de enige actieve kolenmijn ter wereld waar je gewoon naar binnen mag. Nou ja, met een gids dan. Dit is niet zomaar een mijn. Het is de noordelijkste Russische mijn ter wereld, maar heeft ook de kortste steenkoolproductie van alle mijnen in de regio. Maar dat maakt het niet minder indrukwekkend. Sinds die allereerste dagen van steenkoolwinning op Spitsbergen is er veel veranderd. Waar vroeger alles met de hand ging, zie je nu moderne machines en technieken die het werk veiliger en efficiënter maken. De gangen zijn breder geworden, de aanpak professioneler. Maar de essentie? Die is nog steeds rauw.

Tijdens de rondleiding zie je het met eigen ogen: het gevecht tussen mens en natuur. Je loopt langs metalen constructies, ziet hoe apparatuur wordt geplaatst en hoe alles stevig wordt gestut om instortingen te voorkomen. Je leert hoe het steenkoolproces werkt: van diep onder de grond tot boven op de transportband. En het mooiste? Je praat met de mensen die het doen. Mijnwerkers die al jaren ondergronds leven en werken, en die je recht aankijken terwijl ze vertellen. En dan voel je ineens die koude luchtstroom op je gezicht. De koele bries die van een diepte van 500 meter naar boven komt.

Wil je meer informatie of Barentsburg bezoeken? Vul het formulier in!